Voeding

In je handelszaak ben je niet verplicht om een toilet te voorzien voor je klanten. Winkeliers beslissen zelf of bezoekers al dan niet gebruik kunnen maken van het toilet. Het is dus vooral een commerciële beslissing. In een horecazaak is het wel vanzelfsprekend dat je (minstens) één toilet voorziet voor je klanten.

Een aantal mensen kunnen alleen gaan shoppen als ze de garantie hebben dat er een toilet is.

Een ruimte voor verbruik van maaltijden en dranken is voor iedere bezoeker gemakkelijk bereikbaarheid en bruikbaar. De vormgeving van bedieningstogen en andere bedieningselementen laten een zelfstandig gebruik toe. De inrichting en afwerking vormen geen obstakels voor het circuleren. Iedere bezoeker kan een zitplaats naar keuze innemen.

Een etalage is het voorste gedeelte van een winkel dat van buitenaf zichtbaar is en bedoeld voor de voorbijganger buiten de winkel. Met je etalage wil je als handelaar de aandacht trekken, interesse wekken en aanzetten tot actie. Het is daarom belangrijk dat iedereen een goed zicht heeft op de etalage.

In grote winkels of op plaatsen waar de klant moet wachten op zijn beurt of waar je wat langere tijd spendeert, kan je best een zone voorzien om even te zitten. Zones of ruimten bedoeld om te wachten, vormen door hun locatie, vormgeving en maatvoering geen obstakel. Vooral personen die slecht ter been zijn, hebben hier nood aan. Ook rolstoelgebruikers of ouders met een kinderwagen kunnen dan buiten de looproute plaatsnemen.

Er zijn meerdere types mogelijk bij diepvriezen en koeling. Belangrijk bij zowel diepvrieskisten als bij verticale diepvrieskasten of koeltogen is de bereikbaarheid. Enerzijds om tot aan de koel- of vrieskasten te geraken en anderzijds om een product te nemen.

Automaten bevinden zich op een gemakkelijk bereikbare plaats. Ze worden voorzien van voldoende vrije opstelruimte en draairuimte ter hoogte van de bediening. Onder automaten verstaan we bijvoorbeeld automaten voor de terugname leeggoed, broodsnijmachine, weegschalen, een persautomaat voor vers sinaasappelsap, een scanner met prijsinformatie, digitale bestelkiosken …

Bij de inrichting van de winkelruimte is het belangrijk om rekening te houden met een aantal circulatieprincipes. Doorgangen tussen rekken zijn voldoende breed, er is voldoende ruimte ter hoogte van een bedieningstoog, diepvries … of paskamers zijn ruim genoeg. Op verschillende plaatsen in de winkelruimte worden ook draaicirkels voorzien zodat klanten met een rolstoel kunnen omkeren en niet verplicht achteruit moeten om iets te nemen wat ze vergeten zijn.
De winkelruimte is overzichtelijk opgebouwd. Zo kan de klant gemakkelijk vinden wat hij zoekt.

Een changing place is een sanitaire ruimte voor (grotere) kinderen en volwassenen die meer ruimte, meer uitrusting en plaats voor assistentie nodig hebben. Het is een meerwaarde in grote shoppingcentra of in een stadskern.

Ouders of grootouders die een dagje op stap willen met een baby of peuter vinden het aangenaam als ze in een restaurant of handelszaak ook een plekje hebben om de baby op een ergonomische manier te verzorgen. Een ruimte met een babyverzorgingstafel is een grote meerwaarde. Dit moet voldoende ruimte geven voor het uitvoeren van zorghandelingen en om materiaal te plaatsen, bijvoorbeeld op een extra legplank. Babyverzorging kan je apart, in het kindertoilet of in het aangepast toilet voorzien.

Aangepaste sanitaire voorzieningen zorgen door hun locatie, bereikbaarheid, vormgeving, inrichting en afwerking dat personen met een beperking of ziekte een evenwaardig alternatief hebben.

Per sanitair blok is zowel één aangepast toilet bij dames als één bij heren aanwezig of is er een aangepast unisex toilet dat dames en heren kunnen bereiken via een neutrale zone. Deze toiletruimte mag door iedereen gebruikt worden en is niet exclusief voor personen met een handicap.

Gewone toiletten moeten ergonomisch zijn.

Geluid kan zowel positief als negatief zijn. Ononderbroken geluiden zoals een roltrap, een rateltikker, een fontein … vergemakkelijken de oriëntatie voor blinden en slechtzienden en voor personen met een auditieve beperking. Maar geluid is negatief als het ‘lawaai’ is en andere gewenste geluiden vervormt of blokkeert.

Daglicht in combinatie met kunstmatige verlichting draagt bij tot het visueel comfort, de goede zicht- en leesbaarheid van ruimtes en het algemeen welbevinden van mensen zoals hun stemming en alertheid. Het vergemakkelijkt de verplaatsingen van personen met een sensorische beperking, maakt het gebruik van gebarentaal en liplezen eenvoudiger voor personen met een auditieve beperking en kan ook bijdragen tot een gevoel van veiligheid. Denk maar aan buitenpaden, parkeervoorzieningen …

Kleuren en materialen hebben op verschillende manieren een ruimtelijke invloed. Door hier bewust mee om te gaan en het principe van ‘contrastwerking’ toe te passen, kan je eenvoudig, maar toch sterk bijdragen tot een intuïtieve leesbaarheid en bruikbaarheid van gebouwen.

Prijsaanduidingen in winkels maar ook in restaurants, maken een belangrijk deel uit van een correcte communicatie naar de klant. Zorg er daarom voor dat deze aanduidingen duidelijk leesbaar, voldoende groot en met voldoende contrast voorzien worden. Zorg voor een eenvormige weergave van de prijzen op de rekken, op de producten, op de menukaart ...

Je wil dat je geschreven boodschap zoveel mogelijk potentiële klanten bereikt. En met toegankelijke communicatie kan dat. Want ook slechtzienden kunnen drukwerk lezen dat duidelijk en met voldoende contrast is geprint. Gebruik ook een groot, schreefloos lettertype met voldoende contrast tussen tekst en achtergrond. Denk eraan dat glanzend papier weerkaatst en de leesbaarheid vermindert. Vermeld op flyers en posters een QR-code met een rechtstreekse verbinding naar je (toegankelijke) website.

Mensen met een autismespectrumstoornis hebben nood aan structuur en voorspelbaarheid. Bij een uitstap naar een winkel of restaurant valt dit volledig weg. Alles is nieuw, sociale regels zijn niet duidelijk, er zijn heel wat prikkels ... Dat bezorgt stress. Voor en tijdens de activiteit. Een visueel stappenplan biedt hier een oplossing. Het is een op maat gemaakt hulpmiddel dat stap per stap weergeeft hoe je je bezoek kan plannen en wat er ter plekke te doen is, welke faciliteiten er zijn en waar je terecht kan voor hulp of assistentie. Met behulp van zo’n visueel stappenplan verloopt zowel de voorbereiding als het effectieve bezoek vlotter.

Assistentiehonden zijn welkom op elke publieke plaats om hun functie als helper te vervullen. Dus ook in restaurants, cafés en handelszaken. Zo kunnen mensen met een beperking of ziekte overal naartoe op elk gewenst moment en zonder hulp van anderen.

Voorwaarden zijn wel dat de hond zijn cape draagt en dat zijn baasje in het bezit is van zijn toegankelijkheidspasje. Beide worden voorzien door de vereniging die de hond heeft opgeleid.

Winkelen of op restaurant gaan met kinderen is een ervaring op zich. Er zijn heel wat services voor kinderen en hun ouders mogelijk: familieparkeerplaats, winkelkarren voor kinderen, speelhoek, speeltuin, borstvoedingsruimte, verschoningsruimte, kinderstoel … Dankzij een duidelijke communicatie naar de klanten zorg je ervoor dat het voor iedereen een fijne ervaring wordt.

Rolstoelgebruikers en slechtzienden vinden een winkelmandje handiger dan een winkelkar. Ouderen verkiezen minder diepe winkelkarren zodat ze niet zo diep moeten reiken om iets neer te zetten of om alles er weer uit te halen.

Zorg altijd voor voldoende doorgangsbreedte ter hoogte van een balie of kassa, een draairuimte voor de kassa en een bereikbaar betaalsysteem. Er is een duidelijke weergave van prijzen en kortingen.

Vanaf een hoogteoverbrugging van meer dan 100 cm, is de toepassing van een lift noodzakelijk. Je kan een kokerlift of verticale plateaulift voorzien. Liften zijn door hun afmeting en uitrusting bruikbaar voor iedereen.

Deuren en doorgangen binnen zijn voor iedere klant gemakkelijk vindbaar (visueel en tactiel), bereikbaar en bruikbaar.

Zorg dat de inkomdeur goed zichtbaar en bereikbaar is. Dat vergemakkelijkt de oriëntatie voor je klanten.

Naast de toegankelijkheid is ook de ‘uit’gankelijkheid in noodsituaties van belang.

Ga altijd in overleg met de brandweer over de beste oplossing voor de evacuatie.

Blinden en slechtzienden leren vaak een route aan tot aan een handelszaak of restaurant. Ze oriënteren zich met behulp van lijnvormige elementen in de omgeving. Dat kunnen natuurlijke elementen (natuurlijke gidslijnen) of extra toegevoegde elementen (kunstmatige geleidelijnen) zijn.

Informatieborden geven klanten van de winkel of horecazaak alle informatie die ze nodig hebben om eenvoudig en vlot het gebouw te gebruiken en items terug te vinden. Denk hierbij aan aanduidingen van verdiepingen, ligging van afdelingen (mannen, vrouwen, groenten, elektro …), grote functies zoals de parkeervoorziening, sanitair of de pashokjes.

Looproutes hebben een logische structuur, zijn eenvoudig in gebruik en garanderen een evenwaardig aanbod voor iedereen. Er zijn geen alternatieve routes. Door hun vormgeving en afwerking zijn ze drempel- en obstakelvrij en kan elke gebruiker ze zelfstandig gebruiken.

Toegangspaden of looproutes buiten hebben een logische structuur, zijn eenvoudig in gebruik en zijn door iedereen bruikbaar. Er zijn geen alternatieve routes nodig.

Door hun vormgeving en afwerking zijn ze drempel- en obstakelvrij en kan elke klant ze zelfstandig gebruiken. Naar maatvoering toe zijn ze vergelijkbaar met elke andere route of gang in het gebouw. Omwille van de specifieke buitensituatie vragen ze wel een aantal andere aandachtspunten.

De fietsenstalling is goed vindbaar, op korte afstand van de toegang(en) en voor iedere klant vlot bruikbaar op alle momenten van de dag. De fietsenstalling biedt ook mogelijkheden voor het stallen van alternatieve rijwielen zoals driewielers, bakfietsen …

Een voorrijdmogelijkheid of een kiss & ride-zone beperkt de loopafstand tot de toegang voor klanten die moeite hebben om zelfstandig de weg te vinden of lange afstanden af te leggen.

Het vergemakkelijkt het bereiken van een winkel of restaurant voor personen met een (tijdelijke) beperking, kinderen, ouderen … En zorgt ook voor een veilige zone om klanten op te halen en af te zetten.

Een comfortparkeerplaats is een parkeerplaats die breder is dan een standaard parkeerplaats.

Ze heeft in de praktijk een minder bindend karakter dan een voorbehouden parkeerplaats. Comfortparkeerplaatsen zijn niet expliciet voorbehouden voor een bepaalde doelgroep. Iedereen (ouderen, ouders met kinderen …) die om welke reden dan ook, meer ruimte nodig heeft om in en uit het voertuig te stappen, kan ze gebruiken. Soms worden ze ook ‘familieparkeerplaats’ of ‘parkeerplaats ouder en kind’ genoemd.

Aangepaste parkeervoorzieningen zijn door hun locatie en maatvoering bruikbaar door een grote groep van mensen met een beperking. Denk maar aan rolstoelgebruikers of personen die hulp nodig hebben bij het in- en uitstappen.

Toestellen en automaten zijn bereikbaar en bruikbaar voor iedere iedereen, ook vanuit zittende positie. Wanneer (technologische) systemen of terminals aanwezig zijn, is minstens één ervan uitgerust voor het gebruik door personen met een beperking. De vormgeving en (technologische) afwerking garanderen een evenwaardig gebruik.

Een winkel, restaurant of café moet vlot bereikbaar zijn als klanten zich verplaatsen met het openbaar vervoer. De aanwezigheid van een openbaar vervoershalte in de buurt van een winkel, restaurant of café is vaak onmisbaar voor klanten die met het openbaar vervoer reizen. En ook blinden en slechtzienden zijn vaak afhankelijk van het openbaar vervoer.

Winkelen is voor iedereen anders. Sommige mensen hebben graag een rustig moment om te winkelen, andere shoppen liever online. Belangrijk is om verschillende winkelconcepten aan te bieden. Zo kan ieder zijn voorkeur bepalen.

Een klantvriendelijk onthaal is een belangrijke voorwaarde voor een kwaliteitsvol beleid. Maar ook communicatie, dienstverlening en begeleiding zijn cruciaal. Ze ondersteunen de toegankelijkheid van het gebouw of vangen net de tekortkomingen ervan op.

Hoe kan je een persoon in een rolstoel of met een mentale beperking het best begeleiden? Hoe communiceer je met slechthorenden? Wat verwacht een blinde als hij of zij bij jou komt eten of winkelen?

Stel bij je website het gebruiksgemak voorop. Het is cruciaal dat je website en mobiele apps voor iedereen bruikbaar, begrijpelijk en toegankelijk zijn. Ook voor wie daarvoor hulpmiddelen moet inschakelen. Surfers met leesproblemen of een visuele beperking maken bijvoorbeeld gebruik van voorleessoftware die de tekst op het scherm voorleest. Een brailleleesregel zet de tekst op het scherm dan weer om in braille voor blinde gebruikers.

Toegankelijkheid is ook (in de toekomst) wettelijk verplicht. Aan wat je website moet voldoen, lees je in de WCAG 2.1-richtlijnen.