Aangepaste toiletten
Aangepaste sanitaire voorzieningen zorgen door hun locatie, bereikbaarheid, vormgeving, inrichting en afwerking dat personen met een beperking of ziekte een evenwaardig alternatief hebben.
Per sanitair blok is zowel één aangepast toilet bij dames als één bij heren aanwezig of is er een aangepast unisex toilet dat dames en heren kunnen bereiken via een neutrale zone. Deze toiletruimte mag door iedereen gebruikt worden en is niet exclusief voor personen met een handicap.
Ontwerpaanbevelingen
- Voorzie minstens één aangepast toilet in elke toiletruimte of per sanitair blok. Als het niet mogelijk is om zowel bij de mannen als de vrouwen een aangepast toilet te voorzien, voorzie dan minstens één aangepast unisex toilet bereikbaar via een neutrale zone.
- Maak toiletten goed bereikbaar, ook als ze in de kelder of op een verdieping liggen. Voorzie in die situaties een toegankelijke lift.
- Voorzie in de toiletruimte ook plek voor een opklapbare baby- of verzorgingstafel. Lees ook de tips over babyverzorging en kindertoilet
- Zorg dat de deur naar buiten opendraait zodat ze niet geblokkeerd raakt bij in een noodsituatie. Bijvoorbeeld na een val, liggend op de grond.
- Voorzie een horizontale greep aan de binnenzijde van de deur. Die vergemakkelijkt het dichttrekken.
- Voorzie aan de toiletpot een vaste beugel tegen de wand en een opklapbare aan de open zijde.
- Vermijd draaikranen en duwknoppen aan je wastafel. Die zijn moeilijk bruikbaar voor mensen met een verminderde handfunctie. Een automatische kraan met sensor of kraan met één hendel, een automatisch handdoeksysteem en een zeepdispenser zijn bruikbaar voor iedereen.
- Zorg dat de wastafel onderrijdbaar is. Denk aan een ruimtebesparende sifon zodat dit de onderrijdbaarheid niet belemmert.
- Voorzie een toiletrolhouder die bereikbaar is vanop de toiletpot. Plaats de houder nooit tegen achterwand.
- Voorzie een makkelijk bedienbaar (niet stroef) en goed omgrijpbaar sluitsysteem.
- Maak de ondergrond drempelloos, slipvrij en niet spiegelend.
- Voorzie bij een verlichtingssensor een verlichtingstijd van minstens 15 minuten.
Maatvoering
- Een toilet van 220 x 220 cm (na afwerking) is bruikbaar door diverse personen door de transferruimte aan beide zijden van minstens 90 cm.
- Er is een horizontale greep aan de binnenzijde van de deur op 80 à 85 cm hoogte.
- Plaatsing van de toestellen:
- Er is een vrije draaicirkel van minstens 150 cm mogelijk ter hoogte van alle toestellen. Die mag niet onder de wastafel liggen.
- Ruimte om de transfer te maken van rolstoel naar toiletpot:
- Naast de toiletpot is een vrije breedte van minimum 90 cm aan minstens één zijde
- Voor de toiletpot is een vrije ruimte van minstens 120 cm.
- De afstand tussen de toestellen is minstens 90 cm.
- Toiletpot:
- Hoogte bovenzijde bril op 48 à 50 cm om makkelijk te gaan zitten en terug recht te komen.
- Als in de hoek geplaatst: as afstand 40 à 45 cm.
- Diepte toiletpot 70 cm (afstand van voorzijde toilet tot achterwand).
- De wastafel is voorzien in het aangepast toilet.
- De wastafel is minstens 50 cm diep.
- De bovenrand van de wastafel bevindt zich op een hoogte van 80 cm.
- De as van de wastafel is minstens 50 cm uit inwendige hoek.
- De wastafel is onderrijdbaar. Onder de wastafel is er een vrije hoogte van minstens 70 cm over 40 cm diepte.
- Zeep en handendroger:
- Bedieningshoogte van 80 tot maximaal 110 cm.
- Minstens 50 cm uit hoek.
- Vuilbakken ophangen:
- Inwerphoogte op maximaal 110 cm hoogte
- Kledinghaak:
- Op maximaal 120 cm hoogte.
- Minstens 50 cm uit hoek.
- Installeer een bereikbaar alarm voor als iemand onwel wordt of hulp nodig heeft.
- De spiegel staat maximaal 15 cm boven de wastafel. De bovenzijde op 200 cm boven de vloer.
Regelgeving
Er is over dit thema geen regelgeving op vlak van toegankelijkheid.
Vlaamse stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid (art. 26, 29, 30, 31)
Aantal: minstens één uniseks in een neutrale zone OF één toilet bij de mannen en één bij de vrouwen.
Locatie: in elk sanitair blok
Draairichting deur: naar buiten
Afmetingen: Toiletruimte (deur in de korte zijde): minstens 170 cm x 225 cm groot zijn (ruwbouw), minstens 165 cm x 220 cm (na afwerking) beschikbaar is.
Opstelruimten rolstoel: Voor (120cm), naast (90cm) en schuin naast (90cm) de toiletpot
Toiletpot:
- Diepte: min. 70cm
Wastafel:
- Onderrijdbaar: een ruimte van minstens 70 cm hoog, 90 cm breed en 60 cm diep
- As minstens 50 cm uit de hoek
Lees meer over de regelgeving toegankelijkheid in Vlaanderen over aangepaste toiletten.
Brusselse stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid: titel IV toegankelijkheid van gebouwen voor personen met een beperkte mobiliteit (art. 13)
Aantal: Minstens 1 + 1 per 20 toiletten
Locatie: Overal waar toiletten beschikbaar zijn voor het publiek
Afmetingen:
- Minimaal 150 cm bij 150 cm, met een vrije opstelruimte van minstens 110 cm breed (vanaf de as van de toiletpot) tegenover de deur
Steunbeugels:
- 35 cm van het midden van de toiletpot
- 80 cm hoogte
- 80 cm lang
Deur:
- Vrije doorgangsbreedte van 85 cm
- Naar buiten draaiend
- Deurkruk: tussen 80 en 85 cm hoogte
- Horzontale beugel: aan de binnenkant van de deur, hoogte tussen 80 en 85 cm
- Te openen van buitenaf.
Toiletpot: hoogte 50 cm, inclusief toiletbril
Wastafel:
- Minstens 1 wastafel is onderrijdbaar
- Hoogte bovenrand: 80 cm
- Diepte onder de wastafel: 60 cm
- Spiegel: Hoogte: 90 cm vanaf de vloer
Kranen: Met een hendel of een sensoriële schakelaar
Code du Développement Territorial - Guide régional d'urbanisme (Art. 414-415)
Aantal:
- Waar toiletten aanwezig zijn, is ten minste 1 aangepast toilet aanwezig.
- niet voorbehouden, bruikbaar door iedereen
- Toegankelijk zonder vergrendeling van buitenaf
Afmetingen:
- Minimaal 150 cm bij 150 cm, met een vrije opstelruimte van minstens 110 cm breed (vanaf de as van de toiletpot) tegenover de deur
Deur:
- naar buiten draaiend
- Horzontale beugel: aan de binnenkant van de deur, hoogte 90 cm
- Horzontale beugel: aan de binnenkant van de deur, hoogte 90 cm over de hele breedte
- Te openen van buitenaf.
Wastafel:
- Minstens 1 wastafel
- Buiten het aangepast toilet
- Diepte onder de wastafel: 60 cm
- Hoogte bovenrand: 80 cm
Toiletpot: hoogte 50 cm
Opklapbare beugels aan beide zijden van de toiletpot:
- Aan beide kanten van de toiletpot
- Geplaatst op 35 cm van de as van de toiletpot.
- Hoogte: 80 cm
- Lengte: 90 cm
Geïnspireerd? Hier zijn vier gerelateerde tips
Changing places
Een changing place is een sanitaire ruimte voor (grotere) kinderen en volwassenen die meer ruimte, meer uitrusting en plaats voor assistentie nodig hebben. Het is een meerwaarde in grote shoppingcentra of in een stadskern.
Babyverzorging en kindertoiletten
Ouders of grootouders die een dagje op stap willen met een baby of peuter vinden het aangenaam als ze in een restaurant of handelszaak ook een plekje hebben om de baby op een ergonomische manier te verzorgen. Een ruimte met een babyverzorgingstafel is een grote meerwaarde. Dit moet voldoende ruimte geven voor het uitvoeren van zorghandelingen en om materiaal te plaatsen, bijvoorbeeld op een extra legplank. Babyverzorging kan je apart, in het kindertoilet of in het aangepast toilet voorzien.
Gewone toiletten
Gewone toiletten moeten ergonomisch zijn.
Deuren
Deuren en doorgangen binnen zijn voor iedere klant gemakkelijk vindbaar (visueel en tactiel), bereikbaar en bruikbaar.