Ga verder naar de inhoud

Contrasten en contrastmarkering

Kleuren en materialen hebben op verschillende manieren een ruimtelijke invloed. Door hier bewust mee om te gaan en het principe van ‘contrastwerking’ toe te passen, kan je eenvoudig, maar toch sterk bijdragen tot een intuïtieve leesbaarheid en bruikbaarheid van gebouwen.

Nuttig? Voeg deze tip toe aan je persoonlijke lijst van tips en download ze.
Je hebt deze tip toegevoegd aan je lijst.

Contrastwerking bevordert onder andere:

  • de algemene oriëntatie in de ruimte (wayfinding)
  • de herkenning en de leesbaarheid van ruimten en informatie
  • de verbetering van de zichtbaarheid en traceerbaarheid (visuele contrasten voor slechtzienden)
  • de veiligheid: aanduiding van looproutes, trappen en hellingen voorzien van een visueel én tactiel contrast, zoals randen, geleiding- en/of waarschuwingsmarkeringen (noppen).
  • het welbevinden en het gedrag van een persoon.

Wat een goed contrast is, hangt af van persoon tot persoon. Het komt erop neer dat er een voldoende groot verschil moet zijn in textuur, kleur of tint, lichtintensiteit, akoestiek ...

Ontwerpaanbevelingen en maatvoering

Materiaalcontrasten

Materiaalcontrasten dragen bij tot de algemene leesbaarheid van ruimten (verschillende sferen, zones). De contrasten geven zowel een continuïteit (looproute …) als een grens aan. Voor slechtzienden en blinden ondersteunen ze de geleiding (tactiel).

  • Door materialen met verschillende akoestische kwaliteiten te gebruiken of te spelen met plafondhoogten, krijgen ruimten een akoestische herkenbaarheid. Dit is bijvoorbeeld nodig voor echolokalisatie, een techniek die sommige blinden gebruiken om zich te oriënteren.
  • Tactiele contrasten (tast) helpen om routes of ruimten aan te geven.

Kleuren en contrasten in de omgeving

Kleurgebruik

Kleurgebruik draagt bij tot de begrijpbaarheid en structuur van een gebouw. Het zorgt dat iets herkenbaar wordt of in het oog springt en draagt bij aan de oriëntatie en leesbaarheid, ook van informatie.

  • Voorbeelden: voorzie elke verdieping van een andere kleur, voorzie het sanitair op elke verdieping in eenzelfde kleur, voorzie pashokjes op verschillende locaties in eenzelfde kleur …
  • Zorg voor goede contrasten tussen:
    • Vloer en wand.
    • Deur (deurkruk en kader) en wand
    • Meubilair
    • Sanitaire toestellen en wand
    • Vloer en meubilair
    • Liftdeur en wand/omgeving
    • Knoppen en bedieningspanelen, leuningen … of obstakels op de looproute (kolommen, paaltjes, reclameborden, bordjes, toegangscontrole …) en hun de directe omgeving.

Combineer kleurgebruik altijd met een pictogram, een cijfer of een letter, of tekst.

Maak deuren die minder belangrijk zijn of ruimten waar klanten geen toegang toe hebben (bv. technisch lokaal …), onopvallend door de gekozen kleur.

Gebruik geen donkere kleuren voor bijvoorbeeld deurbladen of de vloer van de liftkooi. Slechtzienden zien dit als een ‘opening’ en lopen zo het risico om tegen de deur te botsen of het gevoel te hebben in een put te stappen.

Glas

Heb bijzondere aandacht voor de zichtbaarheid en vindbaarheid van een toegangsdeur in lange glazen wandgehelen. Glazen deuren in glazen wanden worden visueel benadrukt. Dit kan door een goed contrasterend deurkader rond de deur of een afwijkende contrastmarkering.

Markeer glazen deuren of wanden op drie hoogtes in een lichte kleur. Zo botst niemand er tegenaan. Opgelet: gezandstraald glas is niet toegelaten.

  • Voethoogte tussen 10-30 cm
  • Heuphoogte tussen 85-100 cm
  • Ooghoogte tussen 140-160 cm

Voorzie onderscheid in markering tussen bewegende en vaste delen en geef de richting van de bewegende delen aan.

Kleuren en contrasten bij informatie, teksten …

Zorg voor een goed contrast tussen tekst of tekens en achtergrond. Druk je informatie af in grijstinten en kijk of alles dan nog goed leesbaar is. Voor digitale informatie zijn er tools om te checken of het contrast groot genoeg is: 

Vermijd sommige kleurencombinaties. Denk aan rood met groen. Mensen met kleurenblindheid kunnen deze kleuren niet onderscheiden. Gratis tool om te checken: https://www.color-blindness.com/coblis-color-blindness-simulator/  

Gebruik geen reflecterende of felle kleuren.

Beperk het aantal verschillende kleuren. Primaire (rood, blauw, geel) en secundaire kleuren (groen, paars, oranje) zijn ‘zuivere’ kleuren en beter waarneembaar dan tertiaire kleuren (mengkleuren).

Gebruik een ondoorzichtige en rustige achtergrond voor tekst of tekens. Gebruik geen tekeningen of foto’s als achtergrond. Zij zorgen voor verwarring in het beeld en de letters zijn niet duidelijk te onderscheiden van de achtergrond, waardoor de boodschap minder vlot leesbaar is. Als je toch een tekening of foto als achtergrond wil gebruiken, zet dan je tekst zelf in een ondoorzichtig kader. 

Gedrukte informatie: gebruik een mat papier, zonder reflectie.  

Regelgeving

Nuttig? Voeg deze tip toe aan je persoonlijke lijst van tips en download ze.
Je hebt deze tip toegevoegd aan je lijst.

Geïnspireerd? Hier zijn vier gerelateerde tips

Akoestiek

Contrasten, verlichting en akoestiek Voor Kledingwinkel , Horecazaak , Voeding , Non-food

Geluid kan zowel positief als negatief zijn. Ononderbroken geluiden zoals een roltrap, een rateltikker, een fontein … vergemakkelijken de oriëntatie voor blinden en slechtzienden en voor personen met een auditieve beperking. Maar geluid is negatief als het ‘lawaai’ is en andere gewenste geluiden vervormt of blokkeert.

Verder lezen

Verlichting

Contrasten, verlichting en akoestiek Voor Kledingwinkel , Horecazaak , Voeding , Non-food

Daglicht in combinatie met kunstmatige verlichting draagt bij tot het visueel comfort, de goede zicht- en leesbaarheid van ruimtes en het algemeen welbevinden van mensen zoals hun stemming en alertheid. Het vergemakkelijkt de verplaatsingen van personen met een sensorische beperking, maakt het gebruik van gebarentaal en liplezen eenvoudiger voor personen met een auditieve beperking en kan ook bijdragen tot een gevoel van veiligheid. Denk maar aan buitenpaden, parkeervoorzieningen …

Verder lezen

Gids- en geleidelijnen

Circuleren rond en in het gebouw Voor Kledingwinkel , Horecazaak , Voeding , Non-food

Blinden en slechtzienden leren vaak een route aan tot aan een handelszaak of restaurant. Ze oriënteren zich met behulp van lijnvormige elementen in de omgeving. Dat kunnen natuurlijke elementen (natuurlijke gidslijnen) of extra toegevoegde elementen (kunstmatige geleidelijnen) zijn.

Verder lezen

Circuleren in het gebouw – looproutes binnen

Circuleren rond en in het gebouw Voor Kledingwinkel , Horecazaak , Voeding , Non-food

Looproutes hebben een logische structuur, zijn eenvoudig in gebruik en garanderen een evenwaardig aanbod voor iedereen. Er zijn geen alternatieve routes. Door hun vormgeving en afwerking zijn ze drempel- en obstakelvrij en kan elke gebruiker ze zelfstandig gebruiken.

Verder lezen