Winkelruimte
Bij de inrichting van de winkelruimte is het belangrijk om rekening te houden met een aantal circulatieprincipes. Doorgangen tussen rekken zijn voldoende breed, er is voldoende ruimte ter hoogte van een bedieningstoog, diepvries … of paskamers zijn ruim genoeg. Op verschillende plaatsen in de winkelruimte worden ook draaicirkels voorzien zodat klanten met een rolstoel kunnen omkeren en niet verplicht achteruit moeten om iets te nemen wat ze vergeten zijn.
De winkelruimte is overzichtelijk opgebouwd. Zo kan de klant gemakkelijk vinden wat hij zoekt.
Ontwerpaanbevelingen
- Winkelrekken en grabbelbakken:
- Rangschik winkelrekken op een overzichtelijke manier met een evenwijdige, rechtlijnige schikking.
- Zorg voor ruime doorgangen en bereikbare producten. Onderbreek de winkelrekken en bakken op regelmatige afstanden zodat de klant gemakkelijk van rij kan wisselen.
- Vermijd uitstekende voorwerpen tussen de rekken en overhangende producten of obstakels op de looproute zodat de doorgang niet verhinderd is en klanten moeten omkeren of manoeuvreren langs de obstakels.
- Beperk de diepte van grabbelbakken zodat de klant niet tot helemaal op de bodem moet reiken.
- Zorg idealiter dat elke winkel een vast concept en een herkenbare indeling heeft. Bijvoorbeeld mannenkleding rechts, vrouwenkleding links, groente- en fruitafdeling achteraan de winkel … Signaleer dit duidelijk. Zie tips Informatieborden en panelen
- Vermijd om regelmatig producten van plaats te wisselen. Kies eerder voor een specifieke hoek om bepaalde producten of promoties extra in de kijker te zetten.
- Bekijk ook de tips over diepvriezen en koeling voor richtlijnen over bereikbaarheid van ingevroren en gekoelde producten.
- Producten:
- Kies voor universele hoogten die voor iedereen bereikbaar zijn. Of zorg voor een variatie in productuitstalling. Schik bijvoorbeeld dezelfde producten in verticale blokken (boven elkaar in plaats van naast elkaar) of zorg dat producten zowel uithangen op een lagere hoogte als opgeplooid liggen op een hogere plek. Is dit omwille van een bepaald winkelconcept niet mogelijk, zet dan extra in op een goede dienstverlening. Zorg dat je personeel ter beschikking hebt om klanten te helpen.
- Plaats producten zoveel mogelijk aan de voorzijde van het rek zodat de klant niet te diep moet reiken.
- Voorzie prijskaartjes en prijsaanduidingen op een duidelijke plaats in de nabijheid van het product met een duidelijke vermelding van het product en de prijs. Zie tips over prijsaanduidingen
- Volgnummersysteem (bijvoorbeeld bij bestelling, beurtrol bedieningstoog …)
- Zorg dat de volgnummerdispenser duidelijk zichtbaar en bereikbaar is. Is het een digitale bestelkiosk waar je een volgnummer krijgt? Bekijk de tips over automaten.
- Voorzie bij een volgnummersysteem niet alleen een visueel maar ook een auditief signaal. Dit kan door het nummer af te roepen zodat je ook weet wanneer je aan de beurt bent als je een visuele beperking hebt. In een grotere ruimte roep je het volgnummer het best af met geluidsversterking. Je kan ook je klanten een trilalarm meegeven zodat ze het zien en horen of voelen als hun bestelling klaar is, of als ze aan de beurt zijn.
- Voorzie voldoende en gelijkmatige verlichting in elke zone van de winkel. Ter hoogte van de kassa’s, paskamers, (zelf)bedieningstoog … is een accentverlichting noodzakelijk. Zie tips over verlichting
- Voorzie een goede signalisatie van wat er per rij of rek terug te vinden is. Zie tips over informatie en informatieborden
- Zorg dat de kleuren van de wanden en het plafond contrasteren. Ook de kleur van het meubilair zoals winkelrekken, kassa’s … contrasteert met de omgeving. Zie tips over contrasten.
- Kies een onderhoudsvriendelijke en stofvrije vloerbedekking (geen tapijt!) en vermijd zware stoffen gordijnen.
- Plaats indien mogelijk op regelmatige afstanden stoelen of zetels. Die verhogen het comfort van alle bezoekers en in het bijzonder van bezoekers die slecht ter been zijn. Lees ook de tips over (zit)meubilair.
- Voorzie in grotere winkels een stille plek, rustpunt … waar de klant een tas koffie of beker water kan nemen en zich even kan afwenden van de winkeldrukte.
- Maak een speelhoek voor kinderen als je een winkel hebt waar klanten langere tijd verblijven of als je producten voor kinderen verkoopt. Zo shoppen ouders comfortabeler terwijl de kinderen zich op een veilige plek bezighouden. Zorg dat de speelhoek bereikbaar en toegankelijk is.
Maatvoering
- Lees de tips over looproutes voor maatvoering van gangen.
- Bied de koopwaren (toch zeker de dagdagelijkse producten) goed bereikbaar aan op een hoogte tussen 40 cm en 140 cm. Een hoogte tussen 80 cm en 120 cm is de ideale reikhoogte al zittend.
- Grabbelbakken
- Deze hebben een verdiepte plint en zijn maximaal 80 cm hoog.
- Hou rekening met de maximale reikwijdte van 60 cm als de grabbelbakken in clusters worden opgesteld.
- Ter hoogte van grabbelbakken voorzie je best een minimale doorgang van 150 cm omdat een rolstoelgebruiker zich vaak schuin zal positioneren ten opzichte van de bakken en er nog voldoende ruimte moet zijn om te passeren.
- Beperk de diepte van de grabbelbakken vanaf de bovenzijde tot 40 à 50 cm diep.
- Bedieningstoog
- Ter hoogte van de toog is een verlaagd deel aanwezig om je aangekochte producten aan te nemen. Bovenzijde blad is maximaal 80 cm hoog.
- Volgnummersysteem voor beurtrol, bediening …
- Hoogte om ticket te nemen tussen 80 cm en 120 cm, optimaal tussen 80cm en 90cm
- Plaats ze minstens 50 cm uit een hoek
- Voorzie voor het toestel manoeuvreerruimte van minstens Ø 150 cm.
Regelgeving
Er is over dit thema geen regelgeving op vlak van toegankelijkheid.
Vlaamse stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid (art. 12)
- In alle delen van het gebouw een vrije en vlakke draairuimte: diameter min. 150 cm.
- Vrije doorgangshoogte: minstens 2m30
Brusselse stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid: titel IV toegankelijkheid van gebouwen voor personen met een beperkte mobiliteit (art. 9)
- Minimale breedte 150 cm.
- Uitzonderingen:
- 120 cm op maximaal 15 meter
- 90 cm op maximum 50 cm
Code du Développement Territorial - Guide régional d'urbanisme (Art. 414-415)
- Draairuimte: minimaal 150cm, exclusief deurbeweging
- Breedte: minimaal 120 cm
Geïnspireerd? Hier zijn vier gerelateerde tips
Etalages en productuitstalling
Een etalage is het voorste gedeelte van een winkel dat van buitenaf zichtbaar is en bedoeld voor de voorbijganger buiten de winkel. Met je etalage wil je als handelaar de aandacht trekken, interesse wekken en aanzetten tot actie. Het is daarom belangrijk dat iedereen een goed zicht heeft op de etalage.
(Zit)meubilair
In grote winkels of op plaatsen waar de klant moet wachten op zijn beurt of waar je wat langere tijd spendeert, kan je best een zone voorzien om even te zitten. Zones of ruimten bedoeld om te wachten, vormen door hun locatie, vormgeving en maatvoering geen obstakel. Vooral personen die slecht ter been zijn, hebben hier nood aan. Ook rolstoelgebruikers of ouders met een kinderwagen kunnen dan buiten de looproute plaatsnemen.
Diepvriezen en koeling
Er zijn meerdere types mogelijk bij diepvriezen en koeling. Belangrijk bij zowel diepvrieskisten als bij verticale diepvrieskasten of koeltogen is de bereikbaarheid. Enerzijds om tot aan de koel- of vrieskasten te geraken en anderzijds om een product te nemen.
Automaten
Automaten bevinden zich op een gemakkelijk bereikbare plaats. Ze worden voorzien van voldoende vrije opstelruimte en draairuimte ter hoogte van de bediening. Onder automaten verstaan we bijvoorbeeld automaten voor de terugname leeggoed, broodsnijmachine, weegschalen, een persautomaat voor vers sinaasappelsap, een scanner met prijsinformatie, digitale bestelkiosken …